Efekt Moiré to zniekształcenie wizualne powstające w wyniku nakładania się dwóch wzorów o podobnej częstotliwości, które powoduje pojawienie się niepożądanych, falujących linii, tęczowych wzorów lub interferencji kolorów.
W kontekście fotografii, wideo i grafiki komputerowej, efekt Moiré pojawia się, gdy wzory na fotografowanym obiekcie (np. cienkie paski, tkaniny, siatki) nakładają się na strukturę matrycy światłoczułej aparatu lub ekranu wyświetlacza, tworząc iluzję dodatkowych, migoczących wzorów.
Przyczyny Powstawania Efektu Moiré
- Nakładanie się regularnych wzorów
- Efekt Moiré występuje, gdy drobne wzory na obiekcie (np. cienkie linie, kratki, tkaniny, siatki) mają podobną częstotliwość do rozstawu pikseli w matrycy aparatu.
- Dochodzi do interferencji, ponieważ aparat nie jest w stanie poprawnie zarejestrować wszystkich szczegółów.
- Zbyt mała rozdzielczość matrycy lub wyświetlacza
- Niska rozdzielczość aparatu może powodować, że detale drobnych wzorów nie są dobrze odwzorowane, co prowadzi do artefaktów Moiré.
- W przypadku ekranów o niskiej rozdzielczości efekt Moiré może pojawiać się na wyświetlaczach LED lub LCD podczas oglądania obrazów zawierających cienkie linie.
- Brak filtra antyaliasingowego (Low-Pass Filter, OLPF)
- W starszych i profesjonalnych aparatach stosowano filtry antyaliasingowe, które delikatnie rozmywały obraz, zapobiegając efektowi Moiré.
- Nowoczesne aparaty wysokiej rozdzielczości często rezygnują z tych filtrów, aby zwiększyć ostrość zdjęć – ale kosztem większego ryzyka powstawania Moiré.
- Skalowanie obrazu i kompresja wideo
- Kiedy obraz lub film jest zmniejszany (downscaling), piksele mogą nie pasować do oryginalnego wzoru, powodując efekt interferencji.
- Może to być widoczne np. na YouTube, Netflix i telewizji cyfrowej, gdzie kompresja powoduje artefakty na wzorzystych obiektach.
3. Przykłady Efektu Moiré w Praktyce
- Fotografia i Wideo
- Odzież w paski lub kratę – efekt Moiré często występuje na koszulach, garniturach i materiałach o drobnych wzorach.
- Siatki, żaluzje, dachówki – fotografowanie regularnych struktur (np. kratki wentylacyjne, ekrany LED, cegły) może wywołać interferencję.
- Monitory i telewizory – filmowanie ekranu z inną częstotliwością odświeżania może prowadzić do powstawania falistych wzorów.
- Grafika komputerowa i projektowanie
- Wydruki i wzory na ekranach mogą powodować Moiré, gdy częstotliwość siatki drukarskiej nie pasuje do rozdzielczości monitora.
- Skalowanie zdjęć zawierających cienkie linie może prowadzić do zniekształceń.
- Gry komputerowe
- Efekt Moiré może pojawiać się w grach, szczególnie na teksturach o regularnych wzorach (np. cegły, kratki, tkaniny), jeśli silnik gry nie stosuje odpowiednich metod filtrowania tekstur.
4. Jak Unikać Efektu Moiré?
- Zmiana kąta fotografowania - zmiana kąta kamery może zmniejszyć nakładanie się wzorów i zminimalizować interferencję.
- Zastosowanie większej rozdzielczości matrycy - wysokie rozdzielczości (np. 50 MP i więcej) pozwalają lepiej odwzorować szczegóły i zmniejszają ryzyko powstania Moiré.
- Stosowanie filtrów antyaliasingowych - w niektórych aparatach można włączyć filtr Low-Pass, który minimalizuje artefakty kosztem lekkiej utraty ostrości.
- Zmiana ustawień aparatu - zamknięcie przysłony (większa wartość f/) może pomóc rozmyć szczegóły na poziomie matrycy, redukując efekt Moiré.
- Korzystanie z filtrów cyfrowych w postprodukcji - programy takie jak Adobe Lightroom, Photoshop czy DaVinci Resolve mają narzędzia do redukcji Moiré poprzez delikatne rozmycie tylko problematycznych obszarów obrazu.
- Wykorzystanie lepszej interpolacji tekstur w grafice komputerowej - w grach i renderowaniu 3D stosuje się metody takie jak anisotropic filtering, które zmniejszają efekt Moiré na teksturach.
